شاید اصطلاحاتی مثل رترو (Retro) و وینتیج (Vintage) به گوشتون خورده باشه. اینها عباراتی هستند که هر دو در دنیای مد و استایل به دوران قدیم اشاره دارن ولی با کمی تفاوت. اینجا ما تفاوت انواع استایل وینتیج و ویژگیهای استایل اونها رو کامل توضیح دادیم تا نیازی به خوندن هیچ مقاله دیگهای نداشته باشین!
فهرست
- وینتیج یعنی چی؟
- چه دورهای رو وینتیج میگن؟
- طرفداران سبک وینتیج چی میپوشن؟
- چه استایلی رو تو مد وینتیج میگن؟
- فرق وینتیج و رترو چیه؟
- استایل رترو چیه؟
- معرفی استایل های وینتج در دهههای گذشته
- استایل Y2K؛ زیباشناسی دهه ۲۰۰۰ میلادی
- استایل گرانج؛ زیباشناسی دهه ۹۰ میلادی
- استایل رترو؛ زیباشناسی دهه ۸۰ میلادی
- استایل هیپی؛ زیباشناسی دهه ۷۰ میلادی
- استایل دوگانه مُد و گُل؛ زیباشناسی دهه ۶۰ میلادی
- استایل فیریکور (Fairycore)؛ زیباشناسی دنیای پریان افسانهای
- استایلهای کاتیجکور (Cottagecore) و فارمکور (Farmcore)
- استایلهای آنتیک (Antique)؛ زیباشناسی نوستالژیک اما تجملاتی
وینتیج یعنی چی؟
بنابر تعریفی که در ویکی پدیا اومده، “زیباییشناسی” یا (Aesthetics) یه شاخه از فلسفه است که درباره ماهیت زیبایی و سلیقه حرف میزنه. کلمه وینتیج (Vintage) هم یک صفت هست که معنیش میشه “مربوط به گذشته”. حالا اگه این کلمه “وینتیج” رو به عنوان صفت برای “زیباییشناسی” در نظر بگیریم، معنی کل عبارت میشه : “زیباشناسی دوران گذشته”. به زبان ساده میشه گفت زیباشناسی وینتیج یعنی اینکه تو حال و هوای زیباییهای چند دهه قبل حال کنیم!
چه دورهای رو وینتیج میگن؟
تو دنیای واقعی، لباسهای وینتیج مال قبل از دهههای ۸۰ و ۹۰ میلادیه. این لباسها رو میتونی تو مغازههای لباسهای قدیمی پیدا کنی.
طرفداران سبک وینتیج چی میپوشن؟
تو دنیای مد و استایل، یک طرفدار سبک وینتیج یعنی کسی که کلا عاشق حال و هوای قدیم به خصوص دهههای ۷۰، ۸۰ و ۹۰ میلادی باشه. خیلی از لباسهای وینتیج راحت و گشاد هستن. این لباسها میتونن رنگهای زیادی هم داشته باشن. معمولا رنگهای شاد و روشن رو تو لباسای وینتیج زیاد میبینیم. ترکیب رنگ صورتی، قرمز، آبی، زرد یا نارنجی هم تو این لباسها خیلی رایجه.
چه استایلی رو تو مد وینتیج میگن؟
حالا بریم سراغ مد! لباسای وینتیج لباسهایی هستن که تو یه دوره قدیمیتر، معمولا حداقل ۲۰ سال پیش، ساخته شدن. یه تیکه لباس وینتیج یه لباس دست دومه که به خاطر خاص بودن، استایلش و اینکه هیچوقت از مد نمیوفته، خیلی باارزش شده.
فرق وینتیج و رترو چیه؟
وقتی میگیم یه چیزی وینتیجه، معمولا داریم همزمان درباره سال ساخت، کیفیت ساخت، طرح و مدلش صحبت میکنیم. اما رترو فقط به ظاهر اون چیز (و بیشتر به استایل و طراحی اون) مربوطه. یه لباس وینتیج یه قطعه لباس اصلی و قدیمیه، در حالی که یه لباس رترو میتونه یه کپی یا تقلید از اون لباس اصلی باشه.
استایل رترو چیه؟
استایل رترو صرفا یک تقلید یا الهام از سبک زندگی، ترندها یا هنرهای دوران گذشتهست، اگه بخوایم ساده بگیم، رترو یعنی چیزهایی که از سبک و سیاق گذشته الهام گرفته شده. مثلا یه ژاکت رترو، لزوما قدیمی نیست، اما طوری طراحی شده که انگار مال یه دوره قدیمیتره.
معرفی استایل های وینتج در دهههای گذشته
استایل Y2K؛ زیباشناسی دهه ۲۰۰۰ میلادی
کلمه Y2K مخفف سال ۲۰۰۰ هست و کل حال و هوای دنیا رو بین اواخر دهه ۹۰ تا اوایل ۲۰۰۰ توصیف میکنه،
این دوره رو میشه با چیزایی مثل مد، طراحی وسایل الکترونیکی، موسیقی، تکنولوژیهای فضایی و البته خوشبینیای که تو اون زمان وجود داشت، شناخت. از اواخر دهه ۲۰۱۰، استایل Y2K دوباره تو دنیای مجازی و فرهنگ عامه حسابی ترند شد.
بد نیست بدونید اون اوایل عبارت Y2K به یه استایل خاص تو دنیای مد و فرهنگ از ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۴ اشاره میکرد. اما از اون موقع به بعد، معنی این اصطلاح خیلی گستردهتر شده و الان اون استایل خاص رو با اسمهای دیگهای مثل سایبرکور، سایبر Y2K، فیوچریستیک Y2K یا حتی کِیباگ (Kaybug) میشناسن. استایلهای قبل از Y2K، دوره طراحی ممفیس (حدود ۱۹۸۴ تا ۱۹۹۷) و دوره گرانج (حدود ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۷) بودن و بعد از Y2K هم دوره فرِیوتیگر اِرو (حدود ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۳) اومد.
ویژگیهای اصلی استایل Y2K:
- دامنهای پلیسهای: دامنهای پلیسهای کوتاه یا midi توی این دوره خیلی رواج داشتن.
- شلوارهای گشاد و راحتی: شلوارهای گشاد از جنس پشم یا کتان، مخصوصا برای استایلهای اسپرت، خیلی طرفدار داشتن.
- دیزاینهای براق و پر زرق و برق: هرچی بیشتر برق بزنه بهتر! لباسهایی با تزئینات نگین، سنگ و اکلیل حسابی تو این دوره طرفدار داشتن، به خصوص روی شلوار جین و تاپ.
- شلوارهای فاق کوتاه (Low-rise pants): خب، به بخش مورد علاقه خیلیها رسیدیم. شلوارهای فاق کوتاه که پایین کمر بسته میشدن، یکی از ترندهای اصلی ۲۰۰۰ بودن.
- کیفهای کوچک دستی: یادتونه اون کیفهای دستی کوچولو که به زور یه رژ لب توش جا میشد رو؟ اونها هم جزئی از استایل ۲۰۰۰ بودن.
- عینکهای آفتابی رنگی: عینکهای آفتابی فریمدار و رنگی، به خصوص صورتی و آبی، تو این دوره حسابی دیده میشدن.
استایل گرانج؛ زیباشناسی دهه ۹۰ میلادی
دهه ۹۰، آخرین دههای بود که بدون اینترنت زندگی کردیم! ایکی از از ترندهای قدرتمند این زمان همین بود: گــــرانج!
لباسهای گشاد و پاره، که با الهام از سبک لباس پوشیدن کرت کوبین و گروه نیروانا شکل گرفته بود، حسابی تو این دوره طرفدار پیدا کرد. استایل گرانج یه استایل راحت و بیخیال بود که البته یه جورایی هم اعتراضی به مدهای پر زرق و برق اون زمان به حساب میاومد.
ویژگیهای اصلی استایل گرانج دهه ۸۰:
- پیراهنهای چهارخونه گشاد: یادتون میاد اون پیراهنهای چهارخونهای رو که انگار مال بابابزرگمون بود؟ تو دهه ۹۰، داشتن همچین پیراهنی یه ضرورت بود!
- کت جین گشاد چه روشن و چه تیره، از لباسهای مهم استایل گرانج بودن.
- کفشهای آلاستار (Chuck Taylors): این کفشهای راحت و بادوام، هم با شلوار لی و هم با دامنهای کوتاه ست میشدن و حسابی تو دهه ۹۰ طرفدار داشتن.
- مام جینهای پاره (Ripped Mom Jeans): شلوارهای جین آبی روشن که کمی هم پاره بودن، از شلوارهای محبوب اون دوره بودن.
استایل رترو؛ زیباشناسی دهه ۸۰ میلادی
یکی از سریالهایی که میشه به وضوح توش استایلهای دهه ۸۰ رو دید، سریال “اتفاقات عجیب” (Stranger Things) بود: لباسهای عجیب و غریب با طرحهای هندسی کج و کوله. اینا فقط یه بخش از جذابیتهای دیوونهکننده استایل دهه ۸۰ هستن.
ویژگیهای اصلی استایل رترو دهه ۸۰:
- اپل یا سرشونههای پهن و اغراقآمیز: کتهای زنانه با شونههای خیلی پهن که باعث میشد آدم شبیه یه چوبرختی بشه، از ترندهای اصلی بودن! خیلیا توی ایران هم این سبک مانتوها رو توی دهه شصت خودمون یادشونه!)
- آستینهای پفی: آستینهای لباسها هم از این قاعده مستثنی نبودن و حسابی پف داشتن.
- بلیزرهای اورسایز فمنیستی: کتهای اورسایز و گشاد که یادآور لباسهای مردانه بودن، اون دوران نمادی از قدرت زنانه به حساب میاومدن.
- ژاکتهای بافتنی زمخت: اون ژاکتهای بافتنی زمخت و کلفت رو یادتونه که انگار مال باباهامون بود؟ تو دهه ۸۰ حسابی طرفدار داشتن.
- طرحهای شلوغ و هندسی: قانون این بود که هر چی طرح لباس شلوغتر و هندسیتر باشه، بهتره! خطوط راه راه، لوزیهای کج و کوله و هر طرح عجیب غریبی که فکرش رو بکنین، تو این دوره روی لباسها پیدا میکردین.
- رنگهای جیغ و درخشان: قرمز، آبی، زرد، سبز… هر چی رنگ جیغتر باشه تو این دوره طرفدار داشت. تازه، هر چی بیشتر رنگهای مختلف رو با هم ست میکردین، باحالتر میشد!
استایل هیپی؛ زیباشناسی دهه ۷۰ میلادی
دهه ۷۰ رو میشه دوران سلطنت تفکر هیپیها قلمداد کرد. هیپیها عموما جوانانی با روحیه آزاد از قشر متوسط جامعه بودند که چندان توی قید و بند عرفیات سبک زندگی زمان خودشون نبودند. با آغاز جنبش هیپیها، لباسهای پوشیده شده از طرح های گل و رنگ های شاد به شدت رواج پیدا کرد. اما هیپی فقط درباره استایل و لباس نبود. این یه سبک زندگی بود که روی صلح، عشق و آزادی تاکید میکرد.
ویژگیهای اصلی استایل هیپی:
- بافتنیهای قلابدوری شده (Crocheted stuff): یادتونه اون بافتنیهای رنگارنگ و خوشرنگلعاب رو که مامانبزرگها میبافتن؟ این لباسا توی دهه ۷۰ حسابی رو بورس بودن. از تاپ و کلاه گرفته تا کیف و حتی رویهی صندلها رو با بافتنی تزیین میکردن!
- ژاکت چرمی مدل کت (Blazer-cut leather jackets): کتهای چرمی که پایینشون صاف بود و شبیه کتهای رسمی به نظر میرسیدن، از لباسهای محبوب دهه ۷۰ بودن.
- یقههای برگردان (Pointed collars): یقههای تیز و برگردان، چه روی لباسهای زنانه و چه روی لباسهای مردانه، حسابی تو این دوره طرفدار داشتن.
- شلوارهای دمپا گشاد (Flare trousers): تو دهه ۷۰، شلوارهای گشاد و دمپا حسابی مد شدن و عملا شلوارهای تنگ و اسکینی رو منقرض کردن! شعار اصلی این بود: هر چی پاچه شلوار گشادتر، بهتر!
استایل دوگانه مُد و گُل؛ زیباشناسی دهه ۶۰ میلادی
مد دهه ۶۰ رو میشه به دو بخش کاملا مجزا تقسیم کرد. بیایید با بخش اول که تحت تاثیر مری کوانت، طراح سرشناس مد، قرار داره شروع کنیم:
استایل مـُد (Mod): تو نیمه اول دهه ۶۰، استایل مـُد حسابی رو بورس بود. این استایل با ویژگیهای زیر شناخته میشه:
- خطوط صاف و برشهای ساده: لباسها توی این دوره، چه زنونه و چه مردونه، خطوط صاف و برشهای سادهای داشتن. دیگه خبری از لباسهای گشاد و پفدار نبود.
- طرحهای هندسی جسورانه: برعکس استایلهای شلوغ دهههای بعدی، تو استایل مـُد از طرحهای هندسی ساده و درشت استفاده میشد. خطوط راه راه، لوزی و دایرههای درشت، از المانهای رایج این دوره بودن.
- رنگهای شاد و براق: رنگهای شاد و براق مثل آبی، سبز، زرد و قرمز تو این دوره حسابی طرفدار داشتن.
استایل سایکدلیک (Psychedelic): تو نیمه دوم دهه ۶۰، با ظهور جنبش هیپی، استایل سایکدلیک حسابی گل کرد. این استایل کاملا نقطه مقابل استایل مـُد بود:
- قدرت گل (Flower Power): با اوج گرفتن جنبشهای صلحطلبی، طرحهای گلگلی و رنگارنگ حسابی مد شدن.
- طرحهای شلوغ و درهم: لباسهای سایکدلیک پر از طرحهای شلوغ و درهم گلگلی، با رنگهای جیغ و گاها نئونی بودن.
- یقههای چیندار و تزیینات گلدوزیشده (Jabot shirts): این مدل یقه که یه تیکه پارچه تزیینی از زیر یقه بیرون میزد، از ویژگیهای بارز لباسهای مردانه تو این دوره بود.
استایل فیریکور (Fairycore)؛ زیباشناسی دنیای پریان افسانهای
استایل فیریکور (Fairycore) مثل یه دروازه به دنیای جادویی و افسانهای میمونه. این استایل از دیدگاه وینتیج خاستگاه زمانی مشخصی نداره و طرفداراش بیشتر توی حال و هوای لباس شبیه پریها، بالهای پروانهای و گوشهای تیز (اِلف مانند) هستن. استایل فیریکور یه جور فرار از دنیای واقعی و غرق شدن تو یه دنیای رویایی و فانتزیه.
جالبه بدونین که محبوبیت دوبارهی مد دهه ۲۰۰۰، باعث شد اکسسوریهایی مثل گوشهای تیز و بالهای پروانهای دوباره ترند بشن. چیزی که شاید تو گذشته یه کم مسخره به نظر میرسید، ناگهان کلی طرفدار پیدا کرد.
ویژگیهای اصلی استایل فیریکور:
- الهام از طبیعت: توی این استایل، از رنگها و طرحهای الهامگرفته از طبیعت مثل سبز، آبی، قهوهای و ارغوانی، زیاد استفاده میشه. گلدوزیهای ظریف با طرح گل و برگ هم خیلی تو این استایل دیده میشه.
- پارچههای نرم و لطیف: لباسهای فیریکور معمولا از پارچههای نرم و لطیف مثل حریر، توری و پنبه درست میشن.
- لباسهای بلند و پفی: تو این استایل، لباسهای بلند و پفی که یادآور لباسهای پریها هستن، خیلی طرفدار دارن. دامنهای چیندار و آستینهای پفی هم از المانهای محبوب هستن.
- لایههای متعدد: پوشیدن لباسهای روی همدیگه و ایجاد لایههای متعدد، یه ویژگی دیگه از استایل فیریکوره.
- اکسسوریهای فانتزی: تاجهای گل، گوشهای تیز، بالهای پروانهای، گردنبندهای ظریف ساخته شده با سنگهای قیمتی و درخشان، از اکسسوریهای محبوب این استایل هستن.
- آرایش ملایم: توی آرایش به سبک فیریکور، معمولا از رنگهای ملایم و طبیعی استفاده میشه. رژگونههای صورتی یا گلبهی و سایههای چشم براق با تن رنگهای ملایم، از گزینههای محبوب هستن.
استایلهای کاتیجکور (Cottagecore) و فارمکور (Farmcore)
استایل کاتیج (Cottagecore) و استایل فارم (Farmcore) شما رو به یه زندگی رمانتیک و ساده توی یه کلبهی دنج وسط جنگل دعوت میکنن!. همونطور که از اسمشون پیداست (Cottage – کلبه، Farm – مزرعه)، توی این استایل همه چی حول و حوش زندگی روستایی و طبیعت میچرخه.
این استایل شباهتهای زیادی به استایل وینتیج دهه ۷۰ داره، اما با یه حس و حال رمانتیکتر.
ویژگیهای اصلی استایل کاتیج و فارم :
- پارچههای طبیعی: تو این استایلها، از پارچههای طبیعی مثل پنبه، کتان و پشم استفاده میشه. این پارچهها حس سادگی و نزدیکی به طبیعت رو القا میکنن.
- جزئیات رمانتیک: لباسهای کتیجکور و فارمکور پر از جزئیات رمانتیک هستن، مثل چینهای ظریف، گلدوزیهای گلدار، روبانهای نازک و یقههای چیندار.
رنگهای ملایم: رنگهای غالب تو این استایلها، رنگهای ملایم و طبیعی هستن، مثل کرم، شیری، آبی کمرنگ، سبز چمنی و گلبهی. البته ممکنه از رنگهای شاد و گلگلی هم به مقدار کم استفاده بشه. - لباسهای گلدار: لباسهای گلدار، از مهمترین المانهای این استایل هستن. گلهای ریز و درشت، چه به شکل چاپ و چه به شکل گلدوزی.
- سرهمی و دامنهای بلند: تو این استایلها، سرهمیهای گلدار و دامنهای بلند و چیندار خیلی طرفدار دارن.
- بوتهای ساقبلند و کفشهای تخت: بوتهای چرمی ساقبلند و کفشهای تخت از جنس چرم یا پارچه، از کفشهای محبوب این استایل هستن.
- کلاه حصیری
استایلهای آنتیک (Antique)؛ زیباشناسی نوستالژیک اما تجملاتی
استایل آنتیک، شما رو با یه حس نوستالژیک به دورهی اوج تجملات و ظرافت میبره، همون اواخر قرن نوزدهم یعنی دوران با شکوه و پر ابهت قدیم مملو از لباسهای پر از جزئیات ظریف، پارچههای باکیفیت و حس و حال نوستالژیک. استایل آنتیک در واقع یه استایل کاملا رسمی و به قول معروف مجلسیه.
راستش رو بخواین، تشخیص دادن استایل آنتیک از کتیجکور و فیریکور یه کم سخته. هر سه تا شونههای پفدار، تزئینات رمانتیک و جزئیات ظریف دارن. اما خب، چند تا نکتهی کلیدی هستن که استایل آنتیک رو از بقیه جدا میکنه.
ویژگیهای اصلی استایل آنتیک:
- پارچههای لوکس: تو این استایل، از پارچههای لوکس و باکیفیت مثل ابریشم، مخمل، ساتن و تافته استفاده میشه. این پارچهها حس تجملاتی و اشرافی رو القا میکنن.
- رنگهای خاص: رنگهای غالب تو استایل آنتیک معمولا تیره و عمیق هستن، مثل زرشکی، سبز یشمی، سرمهای و مشکی. البته ممکنه از رنگهای روشنتر مثل کرم و طلایی هم به مقدار کم استفاده بشه.
- گلدوزیهای ظریف: گلدوزیهای ظریف با طرحهای گل، پرنده و یا حتی نقشهای اساطیری، از تزئینات محبوب این استایل هستن.
- جزئیات تزیینی: لباسهای آنتیک پر از جزئیات تزیینی مثل دکمههای سرآستین زیبا، یقههای چیندار، روبانهای تزئینی و حاشیههای دالبری هستن.
- کورست: استفاده از کورست، یکی از المانهای اصلی استایل آنتیکه که باعث باریکتر دیده شدن کمر میشه.
- کلاههای لبهدار پهن: کلاههای لبهدار پهن که با گل و روبان تزیین شدن، از اکسسوریهای محبوب این استایل هستن.
- عصا و چتر: مثلا یه عصای خوشدست یا یه چتر توری!
سعی کردیم هرچی رو که لازم بود درمورد استایل وینتیج بدونین، براتون بگیم. خوشحال میشیم نظرات شما رو هم درمورد این استایل بدونیم. 💗