تاریخچه ریمل
چشمها پنجرهای به روح هستند
از این رو، از دوران باستان و سرآغاز تمدن بشری مدرن، انسانها همواره در پی آزمودن روشهایی برای زیباتر کردن چشمها و مژههایشان بودهاند. نمونههای اولیه این تلاشها را میتوان در کاوشهای باستانشناسی چندین تمدن باستانی (مانند بینالنهرین و آشور) سافت که که از گرد نرمشده سنگهای قیمتی برای تزیین لبها و چشمان زنان استفاده میکردند.
با این حال، گفته میشود انقلاب واقعی محصولات آرایش چشم (اختراع ماسکارا) از مصر باستان سرچشمه میگیرد.
در محیط بیابانی طاقتفرسا و خشن شمال آفریقا، مردم (و به ویژه اشراف و ثروتمندان) وادار شدند تا راهکاری برای محافظت از صورت و بدنشان در برابر عوامل طبیعی نامهربان بیابند. پس از قرنها و هزارهها، جامعه مصر به تدریج مد و سبکی را شکل داد که ارتباط تنگاتنگی نه تنها با پزشکی بلکه با مذهب آنها داشت. آنها مد را راهی برای احترام به باورهایشان میدیدند و اکثریت جمعیت بهصورت روتین از آن استفاده میکردند. شواهدی که از محصولات آرایش پلک و مژه مربوط به حدود ۶۰۰۰ سال پیش در این سرزمین به دست آمد، حاکی از وجود مادهای به نام کحل است؛ یکی از پرکاربردترین محصولات آرایشی در خاورمیانه باستان و مدرن که در آن زمان از ترکیب زغال چوب، عسل، آب و عجیبتر از همه مدفوع تمساح تولید میشد.
مصریان باستان از این ماده برای تیره کردن چشم، مژه و ابرو استفاده میکردند، از چشمهایشان در برابر گرد و غبار مضر و میکروارگانیسمهایی که با باد پراکنده میشدند محافظت میکرد و دیری نگذشت که این ماده و آیین استفاده از آن به مرور تبدیل به بخشی از مذهب و آیین مردمان آن زمان شد. (تصورات بر این بود که این ماده نمادی از حفظ روح فرد در برابر ارواح شریر و خطرناک باشد!)
با گسترش نفوذ تمدن مصر و آغاز پیشرفت در زمینه علم شیمی و تولید محصولات آرایشی، دیری نپایید که این محصولات فراتر از مرزهای این تمدن گسترش یابد و حتی در یونان و روم نیز جایگاه خود را پیدا کند. در آنجا هم محصولات آرایش چشم بهعنوان بخشی جداییناپذیر از مد و مراسم مذهبی پذیرفته شدند.
متأسفانه پس از سقوط روم، اروپا نیز وارد عصر تاریکی شد؛ دورهای که در آن آرایش تنها بهعنوان ابزاری برای خودنمایی افراد ثروتمند و قدرتمند تلقی میشد. با این حال، این وضع در دوران حکومت ملکه ویکتوریای انگلیس (۱۸۳۷-۱۹۰۱) تغییر کرد و محصولات آرایشی و لباسهای فاخر دوباره تبدیل به بخش جداییناپذیر از زندگی زنان طبقات متوسط و مرفه شدند.
در ادامه، روتینهای آرایشی چند مرحلهای، سبکهای مد پیچیده و از همه مهمتر تبلیغات عمومی محصولات آرایشی، زنان را مجبور کرد تا چندین ساعت در روز را صرف آرایش صورتشان کنند. ریمل نیز بخش بسیار مهمی از مجموعه آرایشی هر زن بهشمار آمد و توهم مژههای مشکی و بلند به وسوسهای برای آنها تبدیل شد.
طنز آمیز است که بستهبندی فعلی ریمل که امروز ما میبینم، پس از پایان دوران مد ویکتوریایی ظاهر شد. در سال ۱۹۱۳ شیمیدان و عطرساز فرانسوی، اوژن ریمل، اولین ریمل غیر سمی در مقیاس صنعتی را عرضه کرد. این محصول با اینکه کامل نبود (و تا حد زیادی ناهمگن بود)، اما موفق شد بهشدت در اروپا محبوب شود، طوریکه هنوز هم در چندین کشور از جمله ایران هنوز از این محصول با نام ریمل یاد میشود. (در فرهنگ غرب به جای ریمل، نام ماسکارا یا mascara رواج دارد)
پذیرش جهانی ماسکارا از تلاشهای فردی با نام تی. ال. ویلیامز سرچشمه گرفت؛ او بستهبندی و فرمولاسیونی بسیار مشابه اوژن ریمل ابداع کرد، اما توانست آن را بهتر بازاریابی کند و در نهایت شرکت مشهور میبلین (Maybelline) را تأسیس کند که تا امروز برای ماسکارایشان معروف است.
ریمل مدرن در پی تبلیغات و بازاریابی بیوقفه هلنا روبینشتاین (۱۸۷۰-۱۹۶۵)، یکی از ثروتمندترین زنان قرن ۲۰ به محبوبیت رسید. نفوذ اجتماعی او در کنار تبلیغات مداوم بازیگران مشهور دهههای ۱۹۳۰ تا ۱۹۵۰، ریمل را در هر موقعیتی اجتماعی پذیرفتنی کرد؛ به گونهای که اکنون این محصول باستانی بخش مهمی از تقریبا همه سبکهای مد شده است.