در میان انواع جوشهای زیرپوستی، التهاب ناشی از آکنه کیستی (Cystic Acne) احتمالاً اعصابخردکنندهترین گونه قابلتصور است! هیچکس از کشف آن روی پوست صورت خود، تماشای رشد تدریجی آن، تماس دردناک دست با آن و نگاه کنجکاوانه دیگران به آن لذت نمیبرد. (هرچند به نظر میاد تلاش برای ترکاندن این موجودات نفرتانگیز تنها بخش لذتبخش و توام دردناک ماجرا باشد!)
البته برخلاف جوشهای سر سفید و سر سیاه که سرانجام از سطح پوست بیرون میزنند، آکنه کیستی غیرفعال باقی میماند و زیر پوست کوهی کوچک تشکیل میدهد و سپس به مدت روزها یا هفتهها به طور لجوجانهای به حیات خود ادامه میدهد. برخلاف مساحت اندکیکه این جوشها روی پوست تشکیل میدهند، دردی که ایجاد میکنند تقریبا غیرقابل چشمپوشی است. شاید نیاز به یادآوری این تجربه نباشد که چطور فشار دادن یکی از این جوشها چگونه تمام اعصاب مخابرهکننده درد را در سرتاسر صورتتان به آهنگ درمیآورد!
آکنه شایعترین بیماری پوستی در جهان است، بنابراین میتوان به اطمینان گفت که متخصصان پوست در درمان آن بسیار مجرب شدهاند. از آنجا که درمان آکنه کیستی میتواند نسبت به سایر انواع آکنه چالشبرانگیزتر باشد، توصیه میکنیم وقتی را برای ملاقات با متخصص پوست خود رزرو کنید تا برنامه درمانی مختص برای شما تنظیم کند یا با تزریق، جوشهای فعلی کیستی را به جهنم بفرستد. در کنار نظرات پزشک متخصص خود، میتوانید نیمنگاهی هم به این نکات در درمان آکنه کیستی، محصولات و نمونه برنامههای مراقبت از پوست توصیهشده از سایر متخصصان داشته باشید.
فهرست
آکنه کیستی چیست؟
دکتر جاشوا زایشنر، متخصص پوست و مدیر تحقیقات زیبایی بالینی در بیمارستان سینای مانیت در نیویورک میگوید: «در حالی که جوش در انواع، اشکال و اندازههای مختلفی میتواند ظاهر شود، آکنه کیستی شدیدترین نوع آکنه دستهبندی میشود. این نوع آکنه با توسعه “گرههای التهابی و حساس زیر پوست” از سایر انواع آکنه قابل تشخیص است.»
ممکن است شنیده باشید که آکنه کیستی را «جوش کور» مینامند. این نوع ضایعه اغلب در امتداد چانه اتفاق میافتند، اما میتوانند در نقاط دیگر صورت و حتی بازوها یا پشت هم ظاهر شوند. آنها معمولاً در همان محل اولیه و بر اساس چرخه قاعدگی شما بارها و بارها پدیدار میشوندو اگر درصدد درمان آن برنیایید، احتمالاً اولین جوش روی چانهتان، آخرین جوش هم نخواهد بود.
عامل ایجاد آکنه کیستی چیست؟
دکتر شیلا فرهنگ، متخصص پوست در توسان میگوید: «آکنه کیستی اغلب به دلیل محرکهای غذایی، استرس و هورمونها ایجاد میشود. اگرچه تعیین دقیق علت آکنه در افراد مختلف چالشبرانگیز است، با این حال، بعید به نظر میرسد که رژیم غذایی تنها علت بروز آکنه شدید باشد. اما طبق گفته دکتر زایشنر، مصرف برخی مواد غذایی «با تشدید (و نه ایجاد) آکنه مرتبط قلمداد میشوند.» این مواد غذایی عبارتند از:
شیر بدون چربی، پروتئین فرآوری شده از آبپنیر، مکملهای ویتامین B12 و مواد غذایی که حاوی مقادیر زیاد قند.
تغییرات سبک زندگی مانند تغییر رژیم غذایی و کاهش استرس میتواند به داشتن پوست شفاف کمک کند. دکتر زایشنر میگوید: «همان هورمونهایی که بدن ما را برای مقابله با وضعیتهای پراسترس آماده میکنند، میتوانند غدد چربی پوست را نیز به فعالیت بیش از حد وامیدارند و این میتواند باعث ایجاد آکنه شود.»
علاوه بر این، هورمونهای آندروژنیک مانند تستوسترون هم غدد چربی را تحریک میکنند. دکتر زایشنر میگوید: «چون سطح هورمونها طی یک چرخه قاعدگی بالا و پایین میرود، آکنه ممکن است در دوره قاعدگی زنان عود کند.»
تقریباً هرگز هیچ متخصص پوستی پیدا نمیشود که با یک قیافه جدی به شما توصیه کند جوش پوستی خود را بترکانید! صد البته در مورد بحث آکنه کیستی نیز هیچیک از متخصصان پوست مورد مصاحبه توصیه به چنین کاری نکردند. دکتر مایکل جیکوبز، متخصص پوست، میگوید: «با فشار دادن جوش تنها خطر عفونت و ماندگار کردن جای زخم را افزایش میدهید.» اگر میخواهید درد ناشی از کیست را کاهش دهید، دکتر جیکوبز توصیه میکند تنها چند بار در روز به مدت کوتاهی حوله خیس و گرم را روی ناحیه موردنظر بگذارید تا التهاب کاهش یابد.
پس چطور آکنه کیستی درمان میشود؟
درمان آکنه کیستی چالشبرانگیز است و متخصصان پوست معمولاً ترکیبی از داروهای خوراکی و موضعی تجویزی و تغییرات سبک زندگی مثل کاهش استرس را توصیه میکنند. بگذارید خیالتان را راحت کنم بهتر است هر چه سریعتر به مطب متخصص پوست مراجعه کنید، چراکه معمولاً روتین فعلی مراقبت از پوست شما برای درمان خانگی آکنه کیستی کافی نیست.
دکتر ریچل نظریان، متخصص پوست در شهر نیویورک میگوید: «معمولاً مردم باهدف تزریق فوری کورتیزون به مطب پوستشناس مراجعه میکنند تا این هیولاها را ظرف چند ساعت خشک کنند.» اما همه افراد زمان (یا پول) لازم برای مراجعه به متخصص پوست درست در لحظهی ظهور یکی از این هیولاها را ندارند. بهعلاوه، این تزریقهای نامنظم هم احتمالا به درمان یا معالجه آکنه کیستی شما در بلندمدت کمکی نخواهد کرد.
دکتر فرهنگ در کلینیک خود درمان را با تجویز داروهای موضعی و گفتگو در مورد تغیییرات سبک زندگی شروع میکند، سپس در صورت نیاز به داروهای خوراکی متوسل میشود. او میگوید: «درمانهای موضعی میتواند شامل ترکیبی از پراکسید بنزوئیل و/یا کرم آنتیبیوتیک (درصورت بروز چندین جوش سفید در صبح) همراه با کرم تجویزی داپسون یا اگزون است (چنانچه ناحیه مذکور خیلی چرب نباشد و دارای ضایعات التهابی بالغ مانند کیستهای هورمونی در امتداد فک باشد). او معمولاً برای شب رتینوئید تجویز میکند تا به از بین بردن آکنه و خنثی کردن هر گونه هیپرپیگمانتاسیون ناشی از دورههای قبلی آکنه کمک کند.
در مورد درمانهای غیرتجویزی، دکتر زایشنر میگوید: «بهترین راه درمان آکنه استفاده از مواد مختلفی است که به روشهای متفاوتی عمل میکنند و مکمل یکدیگرند.» او توصیه میکند از دو ماده اسید سالیسیلیک و پراکسید بنزوئیل استفاده شود. برای جلوگیری از تحریک پوست در هنگام استفاده از پراکسید بنزوئیل، مطمئن شوید ابتدا پوست خود را با مرطوبکننده سبکی آماده کنید، سپس با لایه بسیار نازکی از کمترین درصد پراکسید بنزوئیل روی جوشهای کیستی بمالید.
دکتر فرهنگ میگوید اگر پس از سه ماه اثری از بهبودی مشهود نباشد (یا اگر قبلاً جای زخم دائمی ناشی از آکنه وجود داشته باشد) متخصص پوست شما ممکن است اسپیرونولاکتون (spironolactone) تجویز کند. این دارو یک داروی خوراکی برای بزرگسالان مبتلا به آکنه است که باعث مسدود شدن ترشح هورمونهای اضافی [عامل ایجاد چربی پوست] و درنتیجه پیشگیری از آکنه کیستی میشود.
آیا نوشیدن آب به درمان جوشهای آکنه کیستی کمک میکند؟
بنابر نظر دکتر کمپ، نوشیدن آب به لطافت و سلامت پوستتان کمک میکند اما به تنهایی برای درمان جوشهای آکنه کیستیک کافی نیست. او میگوید: «علت اصلی جوشهای آکنه کیستیک، عوامل هورمونی، ژنتیکی و التهابی هستند که با نوشیدن آب تغییری نمیکنند.»
کدام محصولات به درمان جوشهای آکنه کیستی کمک میکنند؟
۱.اول از همه از یک پاککننده بدون چربی استفاده کنید
دکتر زایکنر میگوید: «شما نباید پاککننده را جایگزین یک شستشوی واقعی در نظر بگیرید، اما میتوانید آن را یک درمان کوتاه مدت فرض کنید.» به همین دلیل او به بیماران مبتلا به جوشهای آکنه کیستیک توصیه میکند از پاککنندههای حاوی غلظت بالای اسید سالیسیلیک استفاده کنند. اسید سالیسیلیک یک بتاهیدروکسی اسید است که با برداشتن چرب اضافی و نیز جداسازی سلولهای مرده پوست و خشک کردن جوشها باعث از بین رفتن آنها میشود.
معمولاً غلظت اسید سالیسیلیک در این محصولات بین ۰.۵ تا ۲ درصد است. اگر پوستی مستعد به ابتلای جوشهای آکنه کیستی دارید دکتر زایکنر توصیه میکند از پاککنندهای با غلظت بالاتر اسید سالیسیلیک بهره بگیرید. دو پاککننده خوب حاوی ۱.۵ تا ۲ درصد اسید سالیسیلیک عبارتند از La Roche-Posay Effaclar Medicated Acne Face Wash و Murad Clarifying Cleanser.
اگر پوست شما هم مستعد آکنه است و هم حساس، استعمال غلظتهای بالاتر اسید سالیسیلیک ممکن است باعث خشکی شدید پوستتان شود که مطلوب نیست. در این صورت، پاککنندههایی با غلظت پایینتر از این اسید (۰.۵ تا ۱ درصد) مانند Aveeno’s Clear Complexion Foaming Cleanser و Burt’s Bees’ Natural Acne Solutions Purifying Gel Cleanser مناسبترند.
اگر پوست شما چندان با اسید سالیسیلیک سازگاری ندارد، دکتر جیکوبز پاککننده کلاسیک آکنه CeraVe را پیشنهاد میکند که حاوی ۴٪ پراکسید بنزوئیل است و برای مبارزه با جوش آکنه عملکردی عالی دارد. جنت گراف، متخصص پوست و استادیار بالینی امراض پوستی در دانشکده پزشکی مونتسینا نیز استفاده از PanOxyl Acne Foaming Wash حاوی ۱۰٪ پراکسید بنزوئیل را پیشنهاد میکند. او میگوید: «این محصول به پاکسازی جوشهای موجود و جلوگیری از بروز جوشهای تازه کمک میکند. همچنین حاوی مقداری مرطوبکننده است تا از خشکی بیش از حد پوست نیز جلوگیری کند.»
دکتر زایشنر توصیه میکند بعد از استعمال پاککننده صبر کنید تا برای مدتی روی پوست بماند و بعد آن را بشویید. او میگوید: «پاککننده نیاز به زمان تماس کافی با پوست برای اثرگذاری مواد موثره دارد.»
۲.سپس از یک مرطوبکننده بدون روغن استفاده کنید
افرادی که مستعد ابتلا به جوشهای آکنه کیستی هستند، باید بهطور مرتب از یک مرطوبکننده صورت استفاده کنند تا از پوستشان محافظت کند. دکتر ایفه رادنی، متخصص پوست از مریلند میگوید: «بیماران مستعد به جوشهای آکنه کیستی باید از مرطوبکنندههای فاقد چربی و غیرکومدوژن برای نرم نگه داشتن پوست استفاده کنند.»
اما او تاکید میکند که محصولات غیرکومدوژن لزوماً جوشهای روی پوستتان را درمان نمیکنند؛ بلکه فقط مانع از بدتر شدن وضعیت میشوند. با این حال، انتخاب مرطوبکنندهای حاوی سرامید، نیاسینامید یا اسید هیالورونیک میتواند بسیار مفید باشد. این مواد به کاهش قرمزی و التهاب و بازسازی لایه محافظ پوست کمک میکنند. اهمیت این موضوع زمانی روشن میشود که بدانیم بسیاری از مواد موثره ضد آکنه خشککننده و تحریککننده پوست هستند.»
دکتر برندن کمپ، متخصص درماتولوژی و درماتوپاتولوژی در نیویورک سیتی، مرطوبکننده فاقد چربی Paula’s Choice را پیشنهاد میکند. دکتر جیکوبز هم از مرطوبکننده سبک و کرمی ضدجوش آکنه Tula Skincare راضی است و میگوید: «این محصول حاوی اسیدهای آزلاییک و سالیسیلیک است که برای درمان آکنه و بهبود بافت پوست مفید واقع میشود.»
۳.در نهایت از یک درمان موضعی دارویی برای نابودی باکتریها استفاده کنید
پراکسید بنزوئیل با کاهش سطح باکتریهای ایجادکننده آکنه روی پوست، التهاب را کم میکند. به همین دلیل دکتر زایشنر توصیه میکند از این ماده به عنوان درمان موضعی استفاده شود. محصولات مراقبت پوست حاوی پراکسید بنزوئیل میتوانند غلظتی بین ۲.۵ تا ۱۰ درصد داشته باشند؛ اما نیازی نیست حتماً از غلظتهای بالا استفاده کنید. او میگوید: «مطالعات نشان دادهاند حتی غلظتهای پایین پراکسید بنزوئیل به اندازه غلظتهای بالا موثرند، در عین حال خشکی پوست کمتری نیز ایجاد میکنند.»
دکتر زایشنر توصیه میکند برای درمانهای موضعی از ضدآکنه حاوی ۲.۵ درصد پراکسید بنزوئیل مانند محصول Paula’s Choice استفاده کنید. دکتر کمپ هم ژل درمان موضعی آکنه مقاوم به درمان نوتروژنا (Neutrogena) حاوی ۱۰ درصد پراکسید بنزوئیل را توصیه میکند و به بیمارانش توصیه میکند شبها از این محصول استفاده کنند.
۴.در صورت ابتلا به نوع دردناک از آکنه کیستی، یک کرم هیدروکورتیزون را برای کاهش قرمزی و التهاب تهیه کنید
دکتر جیکوبز میگوید: «کرم هیدروکورتیزون برای درمان آکنه طراحی نشده و البته از بروز آکنه نیز جلوگیری نمیکند. اما اگر جوش کیستیک التهابی و قرمز رنگ دارید، کرم هیدروکورتیزون ممکن است به کاهش قرمزی و ورم آن کمک کند.» او کرم کورتیزون-۱۰ برای پوست حساس را پیشنهاد میکند.
نکته مهم: توجه داشته باشید هیدروکورتیزون نباید در دوران بارداری استفاده شود.
برای جوشهای بزرگ مزاحم مثل آکنه کیستی روی چانه، یک کرم هیدروکورتیزون را به عنوان درمان موضعی ترکیب کنید. دکتر زایشنر برای کاهش التهاب کرم هیدروکورتیزون را تجویز میکند و برای خشک کردن چربی اضافی از ماسک اسید سالیسیلیک ۲ درصد و سپس برای کشتن باکتریهای آکنهزا پراکسید بنزوئیل را توصیه میکند. شما میتوانید مقداری از هر سه را در کف دست مخلوط کنید و روی پوست اعمال کنید.
برای افرادی که پوست حساس یا خشک ندارند، میتوان اسید سالیسیلیک را با محصولات حاوی گوگرد جایگزین کرد. دکتر لیدا باوز، متخصص پوست از میامی میگوید: «ترکیب این سه محصول بدون نسخه شامل ماسک حاوی گوگرد، کرم پراکسید بنزوئیل و کرم هیدروکورتیزون ملایم برای استعمال دو تا سه بار در شبانهروز به مدت هفت تا ده روز بسیار موثر خواهد بود.
۵. در نهایت اگر هیچ کدام از این روشها موثر نبود، جوش را با محصولات رنگی آرایشی بپوشانید!
دکتر نظریان توصیه میکند اگر علیرغم تلاشهای فراوان جوشهای آکنه کیستی همچنان سرسختی به خرج داد، از آرایشهایی با تونالیته مایل به سبز برای پوشاندن قرمزی جوش استفاده کنید تا جوش با رنگ طبیعی پوست شما یکدست شود. مثلاً میتوانید لایه نازکی از یک پوشش آرایشی نظیر اولتراور لانکوم (Lancôme Idole) را روی پوست ملتهب خود بمالید.
چقدر طول میکشد تا جوش های آکنه کیستی برطرف شوند؟
به عقیده دکتر کمپ، هر جوش ممکن است بین یک تا سه هفته طول بکشد تا التیام یابد. اما در مورد آکنه کیستیک به طور کلی ممکن است روند بهبودی چندین ماه یا سال طول بکشد.
او میگوید: «عواملی مانند سن، تغییرات هورمونی، داروها، روش مراقبت از پوست و سلامت کلی بدن تعیین میکنند که بهبود آکنه کیستی درمان نشده چقدر طول میکشد.»
هیچ تقویم درمانی دقیقی برای بهبودی یک پوست آسیبدیده نمیتوان تعیین کرد. اگرچه این نوع جوشها معمولاً با دوران نوجوانی و تغییرات هورمونی آنها مزتبط قلمداد میشوند، اما دیده شده بسیاری از زنان ۳۰ ساله نیز برای اولین بار در زندگی خود دچار آکنه کیستی میشوند، در حالی که هرگز در دوران نوجوانی آکنه نداشتهاند.
متخصصان پوست هرگز «صبر» را به عنوان یک تجویز جادویی برای درمان آکنه توصیه نمیکنند.
متخصصان پوست هرگز «صبر» را به عنوان یک تجویز جادویی برای درمان آکنه توصیه نمیکنند. دکتر فرهنگ میگوید: «پیشنهاد نمیکنم منتظر بمانید تا آکنه شما خودبهخود برطرف شود؛ به ویژه اینکه آکنه کیستی میتواند باعث ایجاد جای زخم شدید و دائمی شود.»
درمان جای زخم آکنه میتواند چالشبرانگیزتر و پرهزینهتر از خود آکنه باشد، بنابراین بهتر است از همان ابتدا مانع از ایجاد جای زخم شوید تا اینکه مجبور شوید تا اینکه بعداً بخواهید آن را درمان کنید. پس همین که احساس کردید زیر پوست تودههایی در حال شکلگیری است، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.